Ихэнх хүмүүс агаарын бохирдлыг тодорхойлохыг хүсч байгаа бөгөөд тэдний анхны хариу нь утаа , хүрэн бор саарал эсвэл саарал өнгөтэй, Лос Анжелес, Мехико, Бээжин зэрэг хот суурин газруудыг бүрхсэн үнэртэй зүйлсийг тайлбарлан харуулдаг.

Зарим эх сурвалжид утаа нь газрын түвшний озоны гаднах түвшин гэх юм уу “бохирдолтой холилдсон манан” гэх мэт зүйлсийг хэлж байна. Орчин үеийн, нарийн тодорхойлсон тодорхойлолт нь “нүүрсхүчлийн хий, азотын ислүүдээс үүдэлтэй агаарт нарны хэт ягаан туяанаас үүссэн фотохимийн цацраг юм.”

Албан ёсоор агаарын бохирдол нь агаарт байгаа хорт бодис, бичил биетний молекулууд, амьтан, амьтан, ургамал гэх мэт амьд организмуудын эрүүл мэндэд аюул учруулж болзошгүй бодис юм. Агаарын бохирдол нь олон янзын хэлбэрээр илэрдэг бөгөөд янз бүрийн хорт бодис, тэдгээрийн нэгдэл юм. 2014 оны ДЭМБ (Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага) мэдээлснээр 2014 онд агаарын бохирдлоос үүдэн, дэлхий даяар 7 сая хүн нас барсан байна.

Агаарын бохирдол гэж юу вэ?

Агаарын бохирдлын хамгийн өргөн тархсан хоёр зүйл нь озон ба тоосонцор (хөө тортог) боловч агаарын бохирдол нь нүүрстөрөгчийн дутуу исэл, хар тугалга, азотын исэл, хүхрийн давхар исэл, ууршимтгай органик нэгдлүүд (VOCs), мөнгөн ус зэрэг хорт бодисууд , хүнцэл, бензол, формальдегид ба хүчиллэг хийнээс бүрдэнэ.

Эдгээр бохирдуулагчдын дийлэнх нь хүний ​​оролцоотой боловч зарим агаарын бохирдол нь галт уулын дэлбэрэлтийн улмаас үнс зэрэг байгалийн шалтгаантай холбоотой байдаг.

Тухайн байршил дахь агаарын бохирдлын тодорхой найрлага нь бохирдлын эх үүсвэрээс хамаардаг. Автомашины утаа, нүүрсээр галладаг цахилгаан станцууд, аж үйлдвэрүүд болон бусад бохирдлын эх үүсвэрүүд нь янз бүрийн төрлийн бохирдуулагч бодис, агаарт хорт бодис үүсгэдэг.

Агаарын бохирдолд орон сууцны чанар ч чухал ач холбогдолтой. Уурын зуух, халаалтын зуухнаас нүүрстөрөгчийн дутуу исэл, формальдегид болон бусад химийн бодисуудаас гадна тавилга, барилгын материалын болон тамхины утаа орно.

Агаарын бохирдол ба эрүүл мэнд

Агаарын бохирдол АНУ-ын бараг бүх томоохон хотуудад өндөр түвшинд хүрч, хүний ​​амьсгалах чадварыг муутгаж, эрүүл мэндийн олон ноцтой хүндрэлд хүргэж байна. Дэлхий даяар олон хотууд Хятад, Энэтхэг гэх мэт хөгжиж буй эдийн засагтай “ногоон” технологийн стандарт хэрэгжүүлээгүй орнуудад ижил төстэй асуудлууд тулгараад байна.

Озон, тоосонцорын бохирдол болон бусад төрлийн агаарын бохирдол нь эрүүл мэндэд ноцтой хохирол учруулж болзошгүй.

“Озон нь хүний уушгийг цочроодог” гэж Америкийн Уушигны Нийгэмлэгийн үзэж байна. Нарийн ширхэгт бохирдол буюу хөө тортог нь зүрхний шигдээс, цус даралт, астма, чихрийн шижин, зүрх судасны өвчинтэй хүмүүсийн эрсдлийг нэмэгдүүдэг байна. Химийн хорт бодисын бохирдол элвэд хорт хавдруудыг ч үүсгэдэг байна.

Аж үйлдвэржээгүй байгаа хөгжиж буй орнуудад ахуйн гаралтай агаарын бохирдол асуудал үүсгээд байгаа юм. Дэлхийн хүн амын тэн хагасаас илүү хувь нь галлаж дулаацан, хоол хүнсээ болгож хэрэглэж байгаагаас тоосонцорын бохирдол, нүүрстөрөгчийн дутуу ислээр амьсгалж,  жил бүр 1,5 сая хүн нас бардаг гэсэн ёудлагаа гарсан байна .

Хэн хамгийн эрсдэлтэй вэ?

Нярай, бага насны хуухэд, ахмад настнууд, астма зэрэг амьсгалын замын евчтнуудийн дунд эрсдэл хамгийн ендер байдаг.

Хөл хөдөлгөөн ихтэй хурдны зам, үйлдвэр, цахилгаан станцын ойролцоо амьдарч, ажилладаг хүмүүс агаарын бохирдлын эрсдэлтэй. Үүнээс гадна бага орлоготой цөөнх агаарын бохирдолд ихэвчлэн өртдөг тул өвчлөх эрсдэлд өртдөг.

Агаарын бохирдол ба хүрээлэн буй орчин

Агаарын бохирдол зөвхөн хүний ​​амьдралд нөлөөлөөд зогсохгүй амьтан, ургамлын аймагт ч сөргөөр нөлөөлнө. Агаарын бохирдол өндөр түвшинд байгаа амьтан, ургамлын төрөл зүйл аюулд өртсөөр байна. Жишээлбэл, чулуужсан түлш шатаахад үүссэн хүчиллэг бороо нь зүүн хойд, зүүн хойд, баруун хойд хэсгийн ойн чанарыг эрс өөрчлөв. Агаарын бохирдол дэлхийн цаг уурыг өөрчлөн,  дэлхийн дулаарлыг   нэмэгдүүлж, туйлын мөсөн хайлан, далайн усны түвшин өсөх нь маргаангүй юм.

Агаарын бохирдлыг хэрхэн бууруулах вэ?

Аж үйлдвэрийн “ногоон” технологи нь агаарын бохирдлын түвшинг бууруулах хэдий ч тэр болтол хүн нэг бүр агаарын бохирдлыг бууруулах тодорхой арга замууд энд байна.

• Сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрийг дэмжиж, түлшний хэрэглээг багасгах. Цөмийн, усан цахилгаан станц, нарны болон салхины эрчим хүчийг хэрэглэдэг улс орнууд нүүрсний болон байгалийн хий шатаахыг дэмждэг газруудтай харьцуулахад агаарын бохирдолт багатай байдаг.

• Нийтийн тээврийн сайжруулалт, цахилгаан хөдөлгүүрт тээврийн хэрэгсэл нэвтрүүлэх. Жишээлбэл, Калифорни нь аюултай утаатай нэг удаа агаарт ялгарах утааны стандартыг чангатгах замаар агаарын чанар мэдэгдэхүйц сайжрав. Үүнтэй адилаар, дотоод шаталтат хөдөлгүүрийн хэрэглээг багасгах нь агаарын бохирдлыг бууруулах боломжийг бүрдүүлнэ. Жишээлбэл, зай хураагуур болон зүлэгжүүлэлт ногоон байгууламж нэмэгдүүлэх нь агаарын чанарт эерэг нөлөөтэй байна.

• Газар тариалан эрхлэхэд зориулсан ой модыг цэвэрлэх арга нь агаар дахь утаа, нүүрстөрөгчийн давхар ислийн түвшинг бууруулах боломжтой. Энэ нь хөгжиж буй орнуудад онцгой асуудал юм.

• Мод шатаах зуухыг багасгах нь агаар дахь утааны хэмжээг бууруулдаг. Зарим орон нутагт модны халаагуур нь хуулиар хориж, түлш шатаахгүйгээр цахилгаан шатаах зуухнуудыг сонгох ч сайн.

• Тамхи татахыг зөвшөөрсөн тохиолдолд тасалагаан доторх агаарын чанар сайжирч байна. Олон нийтийн газар тамхи татахыг хязгаарлах иргэдийн шахалт нь агаарын чанарт бодит нөлөө үзүүлдэг.

• Будаг, цавуу, уусгагч дахь химийн нэгдлүүдийг багасгах нь доторх болон  агаарын чанарыг сайжруулав. Гэрийн сайжруулалтанд зориулсан VOC материалыг бага багаар хайж, практикт, усан суурьтай будаг болон бусад материалыг сонгохыг хичээ. Аюултай утаа гаргадаггүй хивсэнцэр, бөс даавуу, тавилга хай.

Бохирдлыг хянах боломжтой хэдий ч хувь хүн, улс төрийн хүсэл эрмэлзэлтэй байхыг шаарддаг бөгөөд эдгээр хүчин чармайлт нь эдийн засгийн бодит байдлаас байнга тэнцвэртэй байх ёстой. Мэдээж “ногоон” технологи илүү үнэтэй. Зарим  сонголтууд нь хувь хүний ​​гарт байдаг: Жишээ нь: та хямд, хуучин машин, эсвэл үнэтэй цахилгаан машин худалдаж авдаг уу? Энэ бол агаарын бохирдлын эсрэг хүн бүрийн эрмэлзах л  ёстой асуудал юм.