Нийгэмд тэтгэврийн  зээлийг тэглэх,  тэтгэврийн нэмэгдэлтэй холбоотой зарим эргэлзээтэй асуудлууд гарч байна. Тэгвэл энэ талаар ХНХ-ын сайд С.Чинзоригоос тодрууллаа.  

-Иргэний тэтгэвэр барьцаал­сан зээлийн төл­бөрийг төрөөс нэг удаа төлөх хууль батлагдсанаас хойш то­дор­хой хугацаа өнгөрлөө. Өнөөд­­рийн байдлаар уг аж­лыг хэрхэн зохион бай­гуулж байна вэ?
-Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн зөвлөмж гарч тэтгэвэр барьцаалсан тэтгэврийн зээ­лийн үлдэгдэл төлбөрийг тө­рөөс нэг удаа төлөх тухай хуу­лийг УИХ баталсан. Иргэний тэт­гэ­вэр барьцаалсан зээлийн төл­бө­рийг төрөөс нэг удаа тө­лөх хуулийн дагуу “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн эзэмшилд буй Салхитын мөнгөний ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах за­маар тэтгэврийн зээлийг тэг­лэх арга хэмжээ авч байна. Зас­гийн газрын өнгөрсөн до­лоо хоногийн хуралдаанаар “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн ТУЗ-ийн гишүүдийг нөхөн томилж, Эрдэс баялгийн зөв­лө­лөөс тухайн компанийн техник, эдийн засгийн үндэслэл болон нөө­цийн тайланг баталсан. Ин­гэс­нээр хоёрдугаар сарын 24 буюу цагаан сарын өмнө тэт­гэв­рийн зээлийг тэглэх арга хэм­жээг бүрэн хэрэгжүүлж дуусах юм. Өөрөөр хэлбэл, “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн гаргасан бондыг арилжаалах хугацаа хоёрдугаар сарын 24-ний өдөр хүртэл явагдана гэсэн үг. 

-Тэтгэврийн зээлтэй ах­мадуудын хоёрдугаар сарын тэт­гэврийг бүрэн олгосон  байсан?  
-Бонд гаргахад цаг хуга­цаа, бусад хүчин зүйлс нө­лөө­лөх учраас хоёрдугаар сарын тэтгэврийг Засгийн газ­раас ши­нэчлэн тогтоосон хэм­жээ­гээр нь олгож  зээлийн үл­дэг­дэл төлбөрийг суутган тоо­цох­гүй. Мөн нэгдүгээр са­рын тэт­гэв­рээс зээлийн үнд­сэн төлбөрийг суут­ган тооц­со­ноо буцааж ол­гох гэсэн зарч­­мыг манай яам арилжааны бан­­кууд­тай ха­рил­цан ойл­голц­со­ны үндсэн дээр арилжааны бан­­кууд Нийгмийн даатгалын сан­­гийн тэтгэврийг олгож байна. 

-Улсаас зургаа хүртэлх сая төгрөгийн тэтгэвэр барьцаалсан зээлийг  төлөх  бол­сон. Нөгөө талаас зур­гаа­гаас дээш сая төгрөгийн зээл төлөх ахмадууд зөрүүгээ хэрхэн төлөх зохицуулалт гар­сан  уу? 
-Иргэний тэтгэвэр барьцаал­сан зээлийн төлбөрийг төрөөс нэг удаа төлөх хуулийн да­гуу 1-6 сая төгрөгийн зээл 100 хувь тэглэж байгаа. Харин тэт­гэврээ барьцаалж 6.0 саяас дээш төгрөгийн зээл ав­сан иргэдийн зээлийн 6. 0 сая хүр­тэлх төгрөгийг тэг­лэнэ. Үлд­сэн зээлийг нь ту­хайн арил­жааны банк бо­лон зээл­дэгч­­тэй гэрээгээ шинэч­лэн ямар хугацаанд төлж бараг­дуу­лахаа тохирно. Энэ дагуу ХААН банк хоёрдугаар сарын 1-ний оройноос эхлэн зээлтэй ахмадуудын нэгдүгээр сарын тэтгэврээс нь суутган тооц­сон зээлийн үндсэн төл­бөрийг буцаан олгосон. Төрийн банк дансаар тэтгэвэр авдаг иргэдийнхээ нэгдүгээр сарын зээлийн төлбөрийг өнгөрсөн бямба гарагт буцаан иргэдэд олгосон байна билээ.  Харин Төрийн банк тэтгэврээ дансаар авдаг иргэдийн нэгдүгээр сарын зээлд суутган тооцсон байсан тэтгэврийг бямба гарагаас дансанд нь шилжүүлсэн байна. Тиймээс тэтгэврийн зээл тэглэх арга хэмжээ хэрэгжиж байна гэж хэлэх үндэслэлтэй.

-Тэтгэвэр барьцаалсан зээл авах хүсэлтэй олон ахмад  байгаа юм билээ. Энэ асуудлыг хэзээ шийдэх вэ? 
-Цаашдаа тэтгэвэр барьцаал­сан зээлийг жилд нэг удаа зургаан сарын хугацаагаар олгохоор хуульчилсан. Энэ зээлийн нөхцөл, хүү зэргийг Монголбанк болон арилжааны банкуудтай яриа хэлцэл хийх  замаар тохирно гэсэн чиглэлтэй ажиллаж байна.  

-Тэтгэврийн  нэмэгдлийн  талаар тодорхой мэдээлэл өгөөч? 
-Нийгмийн даатгалын сангаас олгож байгаа тэтгэврийн хэмжээг энэ оны хоёрдугаар сарын 1-нээс нэмэх шийдвэрийг Засгийн газраас гаргасан.  2020 оны улсын төсөвт тэтгэвэр нэмэхэд 150 тэрбум төгрөгийг тусгасан байдаг. Засгийн газрын шийдвэрийн хүрээнд бүрэн тэтгэврийн доод хэмжээг 40 мянган төгрөгөөр нэмж 350 мянга, хувь тэнцүүлсэн тэт­гэврийг 30 мянгаар нэмэг­дүүлж 300 мянган төгрөгт хүр­гэсэн. Харин бусад тэтгэвэр авагч­дын тэтгэврийг 25-30 мянган төг­рөгөөр нэмэх шийд­вэр гаргасны дагуу ир­гэдийн  мөн­гө орсон. Өөрөөр хэлбэл, хоёр­дугаар сарын 3-наас Нийг­мийн даатгалын сангаас тэт­­гэ­вэр авч буй иргэд Засгийн газ­раас шинэчлэн тогтоосон хэм­жээ­гээр тэтгэврээ авч эхэллээ. 

-Тэтгэврийн нас нь болоогүй байхад тэтгэвэрт гарсан ахмадынх хэдэн төгрөгөөр нэмэгдсэн бэ? 
-Мөн зарим иргэний тэт­гэв­рийг нэгдүгээр сарын 1-нээс шинэч­лэн тогтоосон. Тухайл­бал, 1991 оны нэг­дүгээр сарын 1-нээс 1994 оны арванхоёрдугаар 31-ний хоо­ронд өндөр насны тэтгэвэр тог­тоол­го­сон буюу нас нь болоогүй бай­хад тэтгэвэрт гаргасан ир­гэ­дийн тэтгэврийг 50 мянган төгрөгөөр шинэчлэн тогтоох арга хэмжээг авсан. Энэ хүмүүсийн тэтгэвэр ч бусдын адил тэтгэврийн  шинэчилсэн нэмэгдэлд хамрагдаад явах юм.

-Нэмэгдэлтэй холбоо­той­­гоор хоёрдугаар сарын тэт­гэ­вэр олгоход сан­хүү­жилтийн асуудал үүссэн үү? 
-Тэтгэврийн санхүүжилтийн асуудлыг бид нэгдүгээр сарын 31-нд шийдсэн. Тийм учраас тэтгэвэр олгох эх үүсвэр орж ирээгүй гэх асуудал байхгүй.