Хүүхдүүдийн дунд шүдний цоорол, амны хөндийн  өвчлөл сүүлийн жилүүдэд ихсэх хандлагатай байгаа. Тиймээс Эрүүл мэндийн яамнаас “Эрүүл шүд-Эрүүл хүүхэд хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж эхэлсэн аж. Энэ талаар ЭМДЕГ-ын тусламж үйлчилгээний чанарын газрын мэргэжилтэн Ж.Энхбилэгээс тодрууллаа. 

-Эрүүл шүд-Эрүүл хүүхэд хөтөлбөрийн хүрээнд ямар үйлчилгээг,  хэрхэн үзүүлэх вэ?

-Монгол Улсын Засгийн газраас 2018 онд “Эрүүл шүд-Эрүүл хүүхэд хөтөлбөр батлагдсан байдаг. Хөтөл­бөрийн хүрээнд Эрүүл мэн­дийн сайдын “Амны хөндийн эрүүл  мэндийн урьдчилан сэргийлэх үзлэг эмчилгээ, эрүүлжүүлэх” ажлын удирдамж батлагдсан. Үүний дагуу хувийн хэвшлийн шүдний эмнэлгийг сонгон шалгаруулах ажлыг Эрүүл мэндийн даатгадын ерөнхий газраас зохион байгууллаа. Улсын хэмжээнд нийт 243 шүдний эмнэлэг материал ирүүлснээс 199 эмнэлгийг сонгосон. Улаанбаатар хотод 115, хөдөө орон нутагт 84 эмнэлэг дээрх хөтөлбөрт хамрагдахаар сонгогдлоо. Гэрээгээ хийсэн учир үзлэг эхлэхэд  бэлэн болж байна. Хөтөлбөрийн хүрээнд, амны хөндийн шүдний урьдчилан сэргийлэх үзлэг зөвлөгөө, цоорлын эмчилгээ, сувгийн эмчилгээ, урьдчилан сэргий­лэх болон, эрдэсжүүлэх түрхлэг, цоорлоос хамгаалах түрхлэг, шүд авах гэсэн зургаан төрлийн  тусламж үйлчилгээг үзүүлнэ. Хүүхдүүд  тухайн харъяа дүүргийнхээ сонгогдсон эмнэлгүүдээс дээрх тусламж үйлчилгээг авна.

-Хөтөлбөр хэдэн жил үргэлжлэх вэ. Хэдээс хэдэн насны хүүхдүүд хамрагдаж болох вэ? 

-“Эрүүл шүд-Эрүүл хүүхэд” хөтөлбөр 2023 он хүртэл таван жилийн хугацаанд  хэрэгжинэ. Хүүхдийн насны хувьд 2-12 насны хүүхэд  байх бөгөөд нэг хүүхэд таван жилийн  хугацаанд нэг л удаа хамрагдана.  2019 ондоо 2-6 насны хүүхдүүдийг хамруулах зорилт тавин ажиллаж байна. Гэхдээ зорилтод бүлгийн 2-12 насны хүүхдүүдээс 7-12 насны хүүхэд үзлэгт хамрагдахаар ирвэл буцаахгүй гэдэг үүрэг өгсөн.  Гэрээ  байгуулсан шүд­ний эмнэлгүүдтэй ма­най Эрүүл мэндийн даат­галын ерөнхий газраас хоёр удаагийн уулзалтыг зохион  байгууллаа. Уулзал­таар сургалт зохион бай­гуу­лах, Эрүүл мэндийн сайдын  удирдамжийн талаар мэдээ­лэл өгсөн. Үүн­тэй уялдуулан  манай газ­раас цахим бүрт­гэлийг шинэ­чил­сэн байгаа. 

-Санхүүжилт Эрүүл мэн­дийн даатгалын сангаас гарч байгаа юу. Нийтдээ хэчнээн төгрөгийн санхүү­жилттэй вэ?

-Санхүүжилтийн хувьд даатгалын сангаас биш,  Эрүүл мэндийн сайдын  баг­цаас гарч байгаа. Хэдий­гээр  яамны багцаас гарч байгаа ч, ЭМДЕГ-т  сонгон шалгаруулалт хийх, гэрээ байгуулах, хяналт тавих, цахим бүртгэл,  санхүү­жилт, тусламж үйлчилгээний эрхийг Эрүүл мэндийн сайд манай газар шилжүүлчихсэн байгаа. 2019 онд  улсын  хэмжээд дөрвөн тэрбум төгрөг зарцуулна. Нэг хүүхдэд 60 мянган төгрөгийн эмчилгээ үзлэг хийгдэж байна. Өөрөөр  хэлбэл, шүдээ эмчлүүлэхээр  ирсэн бүх хүүхэд амны хөндийн шүдний урьдчилан сэргийлэх үзлэг зөвлөгөө, цоорлын эмчилгээ, сув­гийн эмчилгээ,урьдчилан  сэр­гий­лэх болон,  эрдэс­жүү­лэх түрхлэг, цоорлоос хам­гаалах түрхлэг шүд авах бүх  үйл­чилгээнд хамрагдаж бол­но. Тийм учраас нэг удаа­гийн үзлэгт хамруулаад бүх хүүх­­дийг  амны хөндийн эрүүл  мэндийг нь  эмчилнэ гэсэн үг. 

-Нэг  хүүхдийн  эмчилгээ  60 мянган төгрөг  гэлээ. Хэрвээ  үзүүлэх гэж буй хүүхэд зөвхөн  зөвлөгөө авахаар ирсэн бол  яах вэ?

-Мэдээж хүүхэд бүр  шүдний цооролттой байхгүй. Тиймээс тухайн хүүхдэд зөвлөгөө өгсөн  байсан ч 60 мянган  төгрөгийг тухайг эмнэлэгт нь  өгнө. Харин зөвлөгөө авсан хүүхдийн  эмчилгээнд зориулсан 60  мянган  төгрөгийг 2, 3 шүд нь  цоорсон, олон эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай хүүхдийн  эмчилгээнд шил­жүүлээд явна гэж ойлгох хэрэгтэй. Тухайн гэрээ байгуулсан  эмнэлгүүд  ямар ч хүүхдийн шүдийг бүрэн хэмжээнд  эмчлээд, мөнгө төлбөр  авахгүй, буцаахгүй байх үүрэг хүлээж байгаа. Эмнэлгүүдэд ч бид эрүүл  ахуйн  шаардлагыг маш сайн тавина. Давхар эцэг,  эхчүүдэд ч амны хөндийн  эрүүл  мэндээс урьдчилан  сэргийлэх зөвлөгөө,  сурталчилгааг зохион  байгуулна.